Köyümüzde kuzugöbeği mantarı olarak bilinen artık rüyalarımda görebildiğim Mantar, doğadan toplanan oldukça değerli bir mantar türüdür. Çam ormanlarında, yol ve akarsu kenarlarında, yanmış orman alanlarında meşe, ayı fındığı, Akçaağaç, kayın, dişbudak gibi yaprak döken ağaçların altında, kireçli-kumlu topraklarda tek tek ya da 2-3′lü gruplar halinde yetişir. Bu mantar gördüğü talep üzerine Köyümüzde bahar aylarında mantar toplama uğraşına neden olmaktadır. Doğada mart-mayıs aylarında yazın geç geldiği yörelerdeyse haziran-temmuz aylarında yetişir. Doğadan toplanan kuzu göbeği ihtiyacı karşılamada yetersizdir. Toplama sırasında topraktan misel yumağıyla birlikte sökülmesi giderek azalmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla kuzugöbeği’nin yüksek talebini karşılamak için doğadaki varlığını artırıcı çalışmalar yanında suni üretim teknikleri geliştirilmektedir.
Bu konuda pek çok çalışma yapılmıştır; örneğin, Ege Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde gerçekleştirilen (Kuzu göbeği) Üretim Tekniğinin Araştırılması” projesi gibi.
Gök gürlemesi ve şimşeklerin çakması sonrasında ortaya çıkar. Kuzu göbeği adında yumurta şeklinde bir mantar olup, son derece lezzetli olur Ayrıca suyunu göze çekerler gözü parlatır.
Mantarların besin maddesi olarak kullanılmasının yanında tedavi maksatlı kullanılması yeni bir keşif sayılmaz. Çünkü Hz. Muhammed (sas): ‘Mantar kudret helvası cinsindendir. Küme mantarının suyu göze şifadır.’ buyurarak bu besine dikkat çekmiştir. Yine Tirmizi’de yer alan bir rivayete göre halk: ‘Mantar toprağın çiçek hastalığıdır.’ deyince Resulullah Efendimiz (sas): ‘Mantar menn’dendir (yani; Allah’ın İsrail oğullarına nimet olarak lütfettiği kudret helvası). Suyu göz için şifadır…’ buyurmuştur. Ebu Hüreyre konuya şöyle bir ilâvede bulunur: ‘Ben üç veya yedi mantar aldım. Onları sıkıp suyunu bir şişeye koydum. Gözünde rahatsızlığı olan bir hizmetçime tatbik ettim. İyileşti.’ Sonraki dönemlerde, Peygamber Efendimizin (sas) tavsiye ve uygulamalarını kendilerine rehber edinen, her alanda olduğu gibi sağlık alanında da birçok çalışma yapan İslâm âlimleri, çeşitli icraatlarda bulunmuşlardır. Mantarla ilgili rivayetlerden mülhem İbn-i Baytar daha 1200′lü yıllarda mantar suyunun mikrobik göz hastalıklarını tedavi ettiğini belirtmiştir.
Ülkemiz, doğa mantarları yönünden hem tür hem de çeşit zenginliğine sahiptir. Doğadan toplanarak yenen bu mantarlar kendilerine has koku, lezzet ve hoş kokusuyla Halkımız tarafından rağbet görmekte ve büyük bir beğeniyle tüketilmektedir. Doğal olarak yetişen mantarlar; ormanlık bölgelerde, ağaç altlarında ve ağaç Kütükleri üzerinde, çayır alanlarda yılın belirli mevsimlerinde görülmektedir. Yetişme Devreleri, çevreyle ilgili koşullarına bağlı olarak genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarıdır. Bazı Serin bölgelerde, yaz aylarında görülen türler de mevcuttur. Doğa mantarları yüksek Pazar değerine sahip olmaları nedeniyle yılın belirli zamanlarında –ağırlıklı olarak ilkbahar Ve sonbahar aylarında- bilinçsizce toplatılarak dış ülkelere satılmaktadır. Bu şekilde dışsatımı yapılan birçok doğa mantarı, bilinçsiz toplamalar nedeniyle tehdit altında olup, Bazı türler yakın bir gelecekte tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Örneğin, özellikle Kuzu göbeği olarak bilinen ve ihracatı yapılan Türleri birçok yöremizde artık Bulunmamaktadır. Bazı yörelerimizde ise zor bulunur hale gelmiştir. Bu durum toplama Yapan kişiler tarafından da bilinmesine rağmen, maddi getirisi nedeniyle toplama işlemi, Doğayı sömürecek şekilde sürdürülmektedir. Toplayıcılar, mantarları çok küçük ve kökleri ile topraklı bir şekilde sökmektedir. Böyle bir toplama işlemi, özellikle kuzugöbeği türleri için son derece tehlikelidir. Çünkü Bu türler Sınıfından olup, sporları diğer şapkalı mantar türleri gibi Olmayıp, İçerisinde bulunmaktadır. Sporların doğaya Yayılması; mantarın büyüyüp gelişmesi, yaşlanıp çatlaması ve İçinden sporların Kolayca çıkabilmesiyle mümkün olmaktadır. İşte bun edenle yeni oluşmakta olan çok küçük Mantarların koparılması son derece hatalıdır. Mantarların büyümesine fırsat Verilmediğinde, kuzugöbeği gibi mantar türlerinin çoğalabilmesi toprakta kök Bölgesindeki misellerle mümkün olmaktadır. Kökler topraklı bir şekilde alındığında, bu Yolla çoğalma imkânı da ortadan kalkmış olacaktır. Bu tür bilinçsiz toplamalarla, doğa Mantarları giderek azalmakta ve neredeyse yok olma sınırına gelmiştir… Öyle ki artık rüyalarıma bile girmez oldular
Kuzu göbeği Künyesi
Türkiye her yıl ilkbahar aylarında tonlarca (400-500 ton) Kuzu göbeği mantarını özellikle Avrupa ülkelerine ihraç etmekte ve bunun sonucunda önemli miktarda döviz girdisi sağlamaktadır. Köylüler bu mantarı toplamak için sabahın erken saatlerinden akşam saatlerine kadar ormana gidip mantar aramaktadırlar. Bu sürede toplanan mantarlar, akşamüstü köye gelen aracılar tarafından peşin olarak satın alınmakta ve kısa sürede ihracatçı firmaya teslim edilmektedir. Mantarlar, bu firmalarda boyutlarına göre tasnif edilir, sapın topraklı kısmı kesilir, daha sonra üçer kiloluk kasalar halinde paketlenip taze olarak Fransa, Isviçre, Almanya, Ingiltere, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Avusturya, Ispanya, Amerika, Isveç ve Norveç gibi ülkelere gönderilir. Talep fazlası ise dondurularak veya kurutularak daha sonra satılmak üzere depolanmaktadır. Dünyada Italya, Ispanya ve Yunanistan gibi Akdeniz ülkelerinde yetişen Kuzu göbeği hem çeşit hem de miktar olarak ülkemizde oldukça zengin durumdadır.
Kuzu göbeğinin Künyesi
Morchella cinsine ait olan Kuzu göbeği mantarları ortalama 5-15 cm boyunda, kremden koyu kahverengiye kadar değişen renklerde bal peteğini andıran şapkası ile kolayca tanınabilecek bir yapıdadır. Üremelerini sağlayan sporlar, askus adı verilen bir kese içinde bulunur. Bu keseden atılan sporlar uygun sıcaklık ve nemde toprakta çimlenerek mantarı meydana getirirler. Kuzu göbeği mantarının dünyada yaklaşık olarak 30 civarında türü bilinmektedir. Türkiye’de ise en yaygın olarak rastlanan türleri, Morchella crassipes, M. conica, M. deliciosa, M. esculenta, M. elata, M. distans ve M. rotunda’dır.
Nerelerde Yetişir?
Yurdumuzda çam ormanlarında, bazen meşe, dişbudak gürgen ve elma ağaçlarının çevresinde, ilkbaharda özellikle Nisan ve Mayıs aylarında yağmurlardan sonra Kuzu göbeğini bol miktarda bulmak mümkündür. Genellikle Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde yetişen bu mantarlar Izmir-Bergama, Muğla, Kastamonu, Aydın, Denizli, Çanakkale, Uşak, Balıkesir, Sinop illeri ve çevresinde yaygın olarak tanınmakta ve toplanmaktadır.
Dikkat!
Ekonomik yönden orman köylüsüne büyük katkı sağlayan bu mantarların çeşit ve miktarında son yıllarda bir azalmanın olduğu gözlenmektedir. Azalma sebebi olarak, yağmurların yeterince yağmaması yanında mantarların aşırı ve bilinçsizce toplanması görülmektedir. Bu mantardan gelecekte de aynı şekilde faydalanmak istiyorsak dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıralayabiliriz;
*Yapılan orman kesimleri ve şehirleşme nedeniyle türün yayılış alanı sürekli daralmakta olduğundan yayılış alanlarını genişletmeye yönelik koruma alanları oluşturulmalıdır.
*Türün aşırı toplanması engellenmeli, bu konuda toplamanın yapıldığı orman köylerine gelir getirici alternatif üretimler sağlanmalı ve toplama konusunda halkın bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalar artırılmalıdır.
*Mantar çoğunlukla daha eşeysel olgunluğa ulaşmadan, yani sporlarını oluşturmadan gençken toplanmakta bu da türün yok olmasına neden olmaktadır. Diğer taraftan mantarın toprağıyla birlikte bulunduğu ortamdan çıkarılması, oluşum evresinde çok önemli bir yapı olan sklerosiyumu (Morchella’nın yaşam döngüsünde olumsuz koşullara dayanıklı önemli bir evre) ortadan kaldırmaktadır. Bu nedenle hem genç mantarların toplanmaması hem de sklerosiyumun korunması için gerekli bilgi aktarımı yapılmalıdır.
Görüldüğü gibi yapılan ihracatla elde edilen dövizle ekonomik yönden önemli miktarda gelir getiren bu mantar, gerekli önlemler alınmazsa yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktır. Bunun için özellikle ilkbahar aylarında orman köylüsüne toplama ile ilgili bilgiler aktarılarak bu konuda bilinçlenmeleri sağlanmalıdır.
KUZU GÖBEĞİNİN FİYATI NE KADAR?
ARKADAŞLAR BU ARALAR BENİM SİTEYİ ZİYARET EDENLER GÜNLÜK YAKLAŞIK 200 KİŞİ HEP AYNI SORYU SORMUŞLAR GOOGLE VE BENİM SİTEYE YÖNLENMİŞ YUKARIDAKİ RESMİ DİKKATLİCE İNCELERSENİZ BUNUN BİR HAZİNE OLDUĞUNU ANLARSINIZ ŞUNUN GRAM FİYATINA BAKIN VE ELİNİZDEKİ HAZİNENİN KIYMETİNİ BİLİN!… SADECE 0,10 KG 11 $ ÜSTELİK TARİH 2006 YLININ, KİLOSUNU VARIN SİZ HESAPLAYIN YALNIZ BU AMBALAJLANMIŞ VE BİR AVRUPA MARKETLERİNDE BÜYÜK Bİ MARKA İYİ TAMAMDA HİÇ OLMAZSA YARISI ETSİN!… SİZ SİZ OLUN GERÇEK DEĞERİNİ VARMEZLERSE OTURUN YİYİN RESME TEKRAR BAKIN 296 FAT KALORİ YAZIYO BUNUN ADI GENÇLİK İKSİRİ!… BU KONU HAKKINDA YORUMLARINIZI BEKLİYORUM.
KUZUGÖBEĞİ NERELERE SATILIR?
Kurutulmuş ve iplere dizilen kuzugöbekleri İstanbul ve İzmir’den gelen tüccarlar tarafından satın alınır ve kurusunun 2009 yılında 350-400 TL’den pazar buluyor, Ürün işlendikten ve paketlendikten sonra İsviçre, Fransa, İtalya, Almanya, Belçika ve İskandinav ülkelerine ihraç edilir İsviçre, Danimarka, İsveç ve Norveç’te kuzu göbeği ilaç sanayinde kullanılıyor. Paris’te ise zengin mutfaklarında özel menü olarak servis ediliyor. Fransa’da en pahalı yemek salyangoz karışımlı kuzu göbeği haşlamasıyla yapılıyor ve bir porsiyonu 50 Euro.
KUZU GÖBEĞİNİN ÜRETİMİ YAPILABİLİRMİ?
Öncelikle kuzu göbeği mantarını ev, bahçe veya sera ortamında yetiştirme şansınız fazla yok. İklim koşullarını sağlamanız da oldukça zor. Nedeni bu mantarlar doğa koşullarında, yetiştiği bölgelere göre değişmekle beraber özellikle ilkbahar aylarında, mart sonu ve mayıs ortalarına kadar görülmektedir. Bu dönemde ancak toplanabilir. Bütün bir yıl doğada mevcut değildir. Bu nedenle sizin onları sürekli olarak yetiştirme şansınız şu an için yok. Tabi bu konuda çalışmalar devam etmekte. Özellikle büyük mantar firmaları da kuzu göbeğinin ticari miselinin hazırlanması ve kültür formlarının tespiti ve yetiştirilmesi aşamasında büyük beklenti içerisindeler
Alıntı adresi ve daha fazlası için http://sahin70.wordpress.com/ adrersini ziyaret edebilirsiniz
Myblog's Blog 